Tên khai sinh của ông là Mai Văn Chung, sinh ngày 20 tháng 6 năm 1914, quê ở Phù Tiên, Hưng Yên. Nguyên Giám đốc Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam. Ông là thành viên sáng lập Hội Nhạc sĩ Việt Nam, là Ủy viên Ban Chấp hành khóa I và là Ủy viên Thường vụ Ban Chấp hành Hội Nhạc sĩ Việt Nam khóa II. Ông mất ngày 27/8/1984.

Nhạc sĩ Văn Chung thuộc thế hệ đầu tiên của nền tân nhạc Việt Nam. Ông bắt đầu tham gia Đoàn Kịch Anh Vũ cùng với những nghệ sĩ nổi tiếng: Thế Lữ, Song Kim, Phạm Văn Đôn, Nguyễn Xuân Khoát.

Cách mạng Tháng Tám thành công, ông công tác tại Đài Tiếng nói Việt Nam. Kháng chiến toàn quốc bùng nổ, ông lên chiến khu Việt Bắc, hoạt động văn nghệ trong quân đội.

Từ năm 1954, ông về Ban Nghiên cứu Nhạc Vũ Trung ương. Năm 1964, ông là Giám đốc Nhà hát Giao hưởng - Hợp xướng - Nhạc Vũ Kịch Việt Nam.

Những sáng tác đầu tiên của Văn Chung theo khuynh hướng âm nhạc lãng mạn của những ngày đầu Tân nhạc: Bên hồ liễu, Bóng ai qua thềm, Hồ xuân và thiếu nữ... Về sau này, những sáng tác của ông mang một ngôn ngữ, bút pháp mới. Âm nhạc hồn hậu chất phác, giàu âm điệu dân gian. Văn Chung là nhạc sĩ có nhiều sáng tác thành công về đề tài nông thôn - cuộc sống của làng quê kháng chiến, làng quê xây dựng cuộc sống mới... Ông cũng là tác giả của những bài hát hay cho thiếu nhi. Văn Chung mất ngày 27 tháng 8 năm 1984 tại Hà Nội.

Những tác phẩm tiêu biểu: Đếm sao, Lỳ và Sáo, Pi noọng ơi, Quê tôi giải phóng, Hò dân cày, Gái thôn Đoài – trai thôn Thượng, Tính hẹn cùng Tình, Lượn tròn lượn khéo, Từng bước đi vững chắc, Ba cô gái đảm... Ngoài ra, ông còn viết một số tiểu phẩm nhạc không lời như: Tiếng sáo quê hương (viết cho flỷte), Hương lúa (viết cho piano), viết âm nhạc cho kịch và múa. Đã xuất bản tuyển tập Quê tôi giải phóng (Nxb. Văn hóa, 1974), Tuyển chọn ca khúc Văn Chung (Nxb. Âm nhạc và Hội Nhạc sĩ Việt Nam, 1994),Album Văn Chung.

Ông được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2007, với cụm tác phẩm: Lỳ và Sáo, Hò dân cày (thơ Phạm Huyền Tu), Gái thôn Đoài trai thôn Thượng, Quê tôi giải phóng, Tính hẹn cùng Tình, Lượn tròn lượn khéo và giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2012.