Nhắc đến nhạc sỹ Ánh Dương, hẳn công chúng yêu nhạc không thể không nhớ đến tác phẩm bất hủ “Chào em cô gái Lam Hồng”. Kho tàng âm nhạc ông để lại cho đời, so với những nhạc sĩ khác cùng thời tuy không nhiều nhưng cũng đủ để cho người yêu nhạc say mê. Nhưng đằng sau những nốt nhạc tràn đầy nhiệt huyết ấy là một đời người trầm lắng, chất chứa những nỗi niềm. Kho tàng nhỏ của một nhạc sĩ l Cuộc đời của nhạc sĩ Ánh Dương chỉ có thể tóm tắt bằng mấy dòng rất cơ bản như sau: Ông tên thật là Lê Ánh Dương, sinh năm 1935 và bắt đầu hoạt động cách mạng từ năm 1950, khi vừa tròn 18 tuổi. Cũng nhờ biết đến cách mạng, ông đã bén duyên với nghệ thuật và bắt đầu hoạt động âm nhạc chuyên nghiệp tại Đoàn văn công Đại đoàn 325, vừa biểu diễn vừa sáng tác. Thời kỳ đầu, ông đã viết một số ca khúc như “Tạm biệt em”, “Tiếng trống tòng quân” với mục đích phục vụ cho anh em chiến sỹ trong Đại đoàn. Năm 1955, ông chuyển về Đoàn văn công Quân khu 4 và đã nhanh chóng góp cho đơn vị nhiều tiết mục được tặng giải thưởng trong các hội diễn nghệ thuật toàn miền Bắc thời đó với các thể loại hợp ca và hợp xướng như “Dốc lòng dốc sức giải phóng miền Nam”, “Hoa đào nở trên biên giới” và “Phu Cham Xy”.

Tiếp đó, những ca khúc đoạt giải thưởng Hội diễn Ca múa nhạc toàn quốc là “O dân quân và chàng lính pháo trẻ”, “Hành khúc Sư đoàn Sông Lam” và đặc biệt bài hát “Chào em cô gái Lam Hồng” đã đưa tên tuổi của Ánh Dương sánh hàng với những nhạc sĩ thành danh thời bấy giờ.   Ngoài ra, nhạc sĩ còn viết thơ giao hưởng “Tượng đài chiến thắng” (1979) cho dàn nhạc hơi và tác phẩm này đã đoạt Huy chương Vàng Hội diễn nghệ thuật toàn quốc năm 1980; viết “ballade” cho giọng hát và dàn nhạc “Hồi tưởng một đêm về Bác” (dựa theo thơ của nhà thơ Minh Huệ); viết nhạc cho múa với các thể loại Múa Tày Hạy (đoạt giải thưởng Hội diễn năm 1981) và nhạc cho dân ca kịch Liên khu V. Năm 1997, Ánh Dương vinh dự được Nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. Vậy mà cũng đã hơn 20 năm rồi kể từ khi ông chính thức nghỉ hưu, không đăng đàn mà lui về sống ẩn dật (có thể tạm gọi như vậy) với vợ hiền mà 4 đứa con. Nói nghỉ ngơi nhưng kỳ thực, ông chưa một ngày thôi cầm bút, điều này được minh chứng bằng giải Ba cuộc thi sáng tác ca khúc cho thanh thiếu niên do Trung ương đoàn phát động vừa qua. Tình yêu bền bỉ và nốt lặng Nhạc sĩ Ánh Dương chia sẻ, một trong những nỗi buồn đã đeo đẳng ông trong suốt mấy năm qua chính là nỗi nhớ thương người vợ đã chẳng may lâm trọng bệnh mà đi mãi. Vợ ông, bà Nguyễn Thị Mậu cũng là người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật, hoạt động trong các đoàn văn công quân đội. Trước khi đến với nhau, ông đã biết bà nhà qua những ca khúc bất hủ như “Bến nước” của Nhật Lai, “Tiếng hò trên đất Nghệ An” của Tân Huyền. Câu chuyện gặp gỡ giữa anh lính trẻ Lê Ánh Dương và cô nữ sinh đất Quảng Ngãi xa xôi Nguyễn Thị Mậu cũng diễn ra khá tình cờ, như thể có sự sắp sẵn của số phận. Ấy là vào năm 1954, khi ấy cô nữ sinh Nguyễn Thị Mậu đã theo chân các anh bộ đội tập kết ra Bắc để tiếp tục theo học Tuy mới 14 tuổi đầu nhưng cô gái miền Nam xinh xắn đã “nổi như cồn” nhờ giọng hát mượt mà, trời phú của mình. Cũng bởi vậy mà Đoàn văn công Quân khu 5 đã tuyển Mậu vào. Năm 1964, tình hình chiến sự hai miền có những diễn biến phức tạp, Tổng cục Chính trị đã ra lời kêu gọi một số văn nghệ sỹ bổ sung quân số cho miền Nam ruột thịt và Lê Ánh Dương đã xung phong. Trước khi Nam tiến, anh em văn nghệ sỹ đã ngược ra Hà Nội để tập kết và phân vào các đơn vị, Ánh Dương được bổ sung vào đoàn văn công của bà Nguyễn Thị Mậu. Khi đoàn hành quân đến thị xã Vinh thì chiến sự ở miền Nam vô cùng ác liệt khiến kế hoạch phải thay đổi. 13 anh em văn nghệ sỹ trong đoàn đi hôm đó đã nhận lệnh dừng lại ở Quân khu 4 để bổ sung cho hoạt động văn hóa, văn nghệ tại vùng này. Tại đây, Nguyễn Thị Mậu được phân công làm đội phó đội K Đoàn văn công Khu 4, còn Lê Ánh Dương là cán bộ sáng tác âm nhạc. Lúc này, cả hai đã biết và cảm mến nhau. Câu chuyện tình cảm giữa cô ca sĩ trẻ với anh chàng nhạc sĩ đào hoa cũng đã được bắt đầu bằng những buổi lĩnh xướng, biểu diễn trong các hội diễn nghệ thuật quần chúng. Tại quân khu, chính Nguyễn Thị Mậu là người hát những bài hát đầu tiên về địch vận của Ánh Dương, sau đó sôlô lĩnh xướng đến 6 màn hát múa khác rồi mới bắt đầu cảm phục tài năng và có cảm tình thực sự với anh chàng nhạc sĩ trẻ. Theo năm tháng, tình cảm của họ càng lớn thêm, bền chặt và đơm hoa kết trái bằng đám cưới dã chiến ấm áp tình yêu thương vào một ngày tháng 10/1964. Sống đời vợ chồng với nhau hơn 30 năm, hai ông bà đã có với nhau 4 người con, hai trai và hai gái.